<img src="https://images.aposto.com/2025/0/6/1737236697536.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.48" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp; Yeni kültür başkenti: Bir zamanlar Doğu Almanya’nın önde gelen şehirlerinden olan ve 21 Haziran 1990'a kadar Karl-Marx-Stadt ismini taşıyan, günümüzde aşırı sağcı AfD'nin kalelerinden olan Saksonya eyaletinin Chemnitz şehri, bu hafta sonu "Avrupa Kültür Başkenti" ilan edildi.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ayrıntılar:&nbsp;Şehrin farklı noktalarına kurulacak 60 sahnedeki sanatçı performanlarıyla başlayacak bir yıllık sergi ve etkinlik programında 1905'te şehirde kalan Norveçli ressam Edvard Munch'un eserlerinin sergilenmesi ve Brücke grubunun kurucu üyesi ressam Karl Schmidt-Rottluff'un doğduğu evin restorasyonu da yer alıyor.</li></ul>

Aposto Seyahat

<img src="https://images.aposto.com/2025/0/6/1737183428805.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.34" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Chemnitz kentinde bulunan Karl Marx heykeli. <span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp; Yeni bir kültür başkenti: Bir zamanlar Doğu Almanya’nın önde gelen şehirlerinden olan ve 21 Haziran 1990'a kadar Karl-Marx-Stadt ismini taşıyan, bugünse aşırı sağcı AfD'nin kalelerinden olan Saksonya eyaletinin Chemnitz şehri, bu hafta sonu "Avrupa Kültür Başkenti" oluyor.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ayrıntılar:&nbsp;Şehrin farklı noktalarına kurulacak 60 sahnedeki sanatçı performanlarıyla başlayacak bir yıllık sergi ve etkinlik programında 1905'te şehirde kalan Norveçli ressam Edvard Munch'un eserlerinin sergilenmesi ve Brücke grubunun kurucu üyesi ressam Karl Schmidt-Rottluff'un doğduğu evin restorasyonu da yer alıyor.</li></ul>

Aposto Gündem

✳️ Doğu Almanya’nın altı eyaleti, yenilenebilir enerji kaynaklarından üretilen yeşil hidrojen konusunda işbirliği yapmak üzere bir inisiyatif <a fr-original-style="" href="https://www.cleanenergywire.org/news/eastern-german-states-establish-green-hydrogen-initiative" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; background-color: transparent; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">başlattı</a>.<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Motivasyon: Hedefler arasında yeşil hidrojen dağıtım ağlarının genişletilmesi ve hidrojen ekonomisine yönelik düzenlemelerin iyileştirilmesi yer alıyor.</li></ul>

Angst

Sevdiğimiz isimlere “içinde yaşamak istedikleri film ya da diziyi” sormaya devam ediyoruz. 52. konuğumuz <a fr-original-style="" href="https://twitter.com/TuncaArslan" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Tunca Arslan</a>, seçtiği filmse <a fr-original-style="" href="https://mubi.com/tr/films/night-on-earth" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Dünyada Bir Gece / Night on Earth</a> (1991).Tüm uzun metrajlarını izlemiş ve Cennetten de Garip, İçerdekiler, Gizem Treni, Ölü Adam, Hayalet Köpek: Samuray Tarzı, Sadece Âşıklar Hayatta Kalır, Paterson’la apayrı duygusal bağ kurmuş bir Jim Jarmusch hayranı olarak, içinden hiç çıkmak istemeyeceğim film Dünyada Bir Gece / Night on Earth (1991) olurdu. Aynı gece boyunca Los Angeles, New York, Paris, Roma ve Helsinki’deki beş taksi şoförünün küçük kent turlarına katılıp onlarla tanışmaktan, müşterilerinden biri olmaktan, “küçük” dünyalarına adım atmak ve asla unutulmayacak anlar yaşamaktan daha mükemmel bir sinemaseverlik deneyimi olabilir mi?Arabasına aldığı ünlü menajerin oyunculuk teklifini reddeden ve bir yıldız olmak istemeyen delişmen Corky… İlk iş deneyiminde New York sokaklarını bilmediği için direksiyonu müşterisine bırakan Doğu Almanya göçmeni eski palyaço… Paris’te görme engelli yolcuyla sürpriz bir etkileşim yaşayan Doğu Afrikalı… Roma’da rahip müşterisine günah çıkartmaya çalışan geveze şoför… Soğuk Helsinki gecesinde üç sarhoş müşterisiyle sıra dışı bir dert-tasa-hüzün ortaklığı kuran Aki…Tüm bu karakterler ve diğerleri, Jim Jarmusch’un yaşadığı bu beş şehirde Tom Waits ezgileri eşliğinde ortak bir dünya atmosferi oluşturur ve sinema tarihinin en ayrıksı yol filmini doğurur. Dünyada Bir Gece, hayaller, idealler, gerçekler ve kentler üzerine, insanlar ve kültürler arasında bambaşka bir yolculuğun filmidir. Baştan sona gülümseyeceğiniz, arada da kahkaha atacağınız, hiç bitmemesini isteyeceğiniz bir yolculuktur bu.

Bu Hafta Ne İzlesem?

Haftanın konuğu Tunca Arslan.

Dünyada Bir Gece

Ulrich Wehling 1970’lerde kuzey kombine disiplinine damgasını vurmuş bir kayakçı. Almanya Demokratik Cumhuriyeti adına katıldığı üst üste üç Olimpiyat’ta altın madalya kazanan, 1974’te dünya şampiyonu olan Wehling’in kayak pistleri dışında da bir kariyeri vardı. Wehling aynı zamanda, Doğu Almanya gizli servisi Stasi için çalışan bir görevliydi.1952’de Halle’de dünyaya gelen Wehling, isminden ilk kez 1968’de, ülkesinde düzenlenen ve sosyalist ülkelerden sporcuları ağırlayan Spartakiades esnasında duyurdu. Uluslararası kariyeri 1971’de başlayan Wehling, aynı yıl kuzey kombinede Avrupa Gençler Şampiyonu oldu. Ancak genç kayakçının asıl büyük süksesi bir yıl sonra, Japonya’nın Sapporo kentinde düzenlenen Olimpiyat Oyunları’nda gelecekti.Wehling, henüz 19 yaşındayken katıldığı Olimpiyat Oyunları’nda altın madalya kazanarak büyük bir sürprize imza attı. Kayakla atlamada 200.9 puanla dördüncü sırada yer alan Wehling, kayaklı koşuda da 49:15.3’lük süresiyle üçüncü oldu ve toplamda birinci sıraya yerleşti. Wehling şampiyon olurken, Holmenkollen madalyası sahibi Finlandiyalı Rauno Miettinen gibi bir ismi geride bırakmıştı.Wehling’in kuzey kombine branşında görkemli bir şekilde çıktığı sahneden erken inmeye niyeti yoktu. 1974’te İsveç’in Falun şehrinde düzenlenen Dünya Şampiyonası’nda yine podyumun en üst basamağında yer alan Wehling, dünya şampiyonu unvanıyla iki yıl sonraki Olmipiyat Oyunları için en büyük favori olmuştu bile.Avusturya’nın Innsbruck şehrinde düzenlenen 1976 Kış Olimpiyatları’nda kuzey kombine madalya podyumunun birinci ve üçüncü basamağında Doğu, ikinci basamakta ise Batı Almanya’dan kayakçılar yer alıyordu.&nbsp;Ulrich Wehling kayakla atlamada dört yıl öncesinden çok daha iyi atlayarak 225.5 puanla ilk sırada yer aldı. Kayakla atlama performansı o kadar iyiydi ki kayaklı koşuda 13. olması dahi onu altın madalyadan edemedi. Batı Almanya’dan Urban Hettich’in 11. olduğu kayakla atlamanın ardından kayaklı koşuyu birinci tamamlaması da buna yeterli olmadı.Wehling, 1978 Dünya Şampiyonası’nda daha önceki iki Olimpiyat’ta geçtiği rakipleri Konrad Winkler ve Rauno Miettinen’in arkasında üçüncü olsa da Lake Placid 1980’de zirveyi kimseyi bırakmadı. En güçlü yanı olan kayakla atlamada yine birinci sırada yer alan Wehling, kayaklı koşuyu dokuzuncu tamamlasa da altın madalyanın sahibi oldu. Wehling böylelikle, İsveçli artistik buz patenci Gillis Grafström’den sonra bir Kış Olimpiyatı dalında üst üste üç altın madalya kazanan ikinci erkek atlet oldu.Spora veda ettikten sonra Uluslararası Kayak Federasyonu’nda (Fédération International de Ski-FIS) yönetici olan ve 1992’den 2012’ye kadar yarış direktörlüğü yapan Wehling’in geçmişte Springer kod adıyla Stasi için çalıştığı ise 2007’de Der Spiegel tarafından ortaya atıldı. Wehling bunu reddetse de Almanya Demokratik Cumhuriyeti’nde üst düzey bir spor yetkilisi olarak çalıştığı dönemde doping uygulamalarındaki rolü, FIS’teki görevinin sorgulanmasına neden oldu.

KAR ÜSTÜNDE BİR STASİ AJANI

• Almanya'da Eylül ayında yapılacak genel seçimden önceki son bölgesel seçimde eski Doğu Almanya'nın parçası olan Saksonya-Anhalt eyaletinde Başbakan Angela Merkel'in merkez sağ Hristiyan Demokrat Birlik Partisi (CDU) oyların %36'ını alarak birinci oldu. Aşırı sağcı popülist Almanya için Alternatif (AfD) %22,5, Sol Parti %11, Sosyal Demokrat Parti (SPD) %8,5, Yeşiller ve liberal Hür Demokrat Parti (FPD) &nbsp;%6,5'ar oranda <a fr-original-style="" href="https://tr.euronews.com/2021/06/06/almanya-da-saksonya-anhalt-eyalet-meclisi-seciminde-merkel-in-partisi-zaferle-c-kt" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">oy aldı.</a><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Son anket: Genel seçim anketlerinin bir süredir Yeşiller'i önde gösterdiği ülkede Forsa Enstitüsü'nün yaptığı son anket, CDU/CSU'nun %25, Yeşiller'in %24, FPD ve SPD'nin %14'er, AfD'nin %9 ve Sol Parti'nin %6 oy oranında olduğunu gösterdi. Yeşiller'in başbakan adayı Annalena Baerbock ise bu sonuca rağmen en popüler aday olma özelliğini<a fr-original-style="" href="https://www.dw.com/tr/almanyada-ibre-yeniden-birlik-partilerine-d%C3%B6nd%C3%BC/a-57759117" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;korudu.</a></li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Siyasi görüşe göre aşılanma: Almanya'da yapılan başka bir anket, AfD destekçilerinin %48'inin, Sol Parti destekçilerinin de %22,6'sının Covid-19 aşısı yaptırmayı düşünmediğini ortaya koydu. Aşılanmaya en istekli seçmen &nbsp;tabanı %62,6 ile FDP'nin <a fr-original-style="" href="https://www.sozcu.com.tr/2021/dunya/almanyada-siyasi-goruse-bagli-asi-arastirmasi-6474067/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">oldu.&nbsp;</a></li></ul>

Spektrum

Berlin Duvarı ve pandeminin hayatlarımız üzerindeki gölgelerini takip ediyoruz. Bizleri aynı evrenlere sürüklemeleri şaşırtıcı mı? Aslında hayır, pek de şaşırtıcı değil. Salgının hayatlarımıza koyduğu set, Doğu Almanya’da yaşayan insanların özgürlüklerini kısıtlayan Berlin Duvarı gibi somut ve dokunulabilir değil belki; ama iki duvar da bizleri alışkanlıklarımızı radikal bir biçimde değiştirmek ve yeni koşullara adapte olmak zorunda bıraktı. Diğer yandan, kaynaklar azalırken belirsizliğin arttığı dönemlerde yaratıcılığımızın artması ya da bazı yeteneklerimizi fark etmemiz de yeni bir olgu değil. Mesela Shakespeare’in Kral Lear’i 16. yüzyılda veba salgını döneminde yazdığı düşünülüyor. Edward Munch’un 1919 yılında tamamladığı İspanyol Gribi ile Otoportresi'ni de hatırlarsınız…&nbsp;<figure class="image"><img src="https://images.aposto.com/images-2020-08-15T04:40:15.247Z.jpeg" alt="Chic, Charmant, und Dauerhaft moda akımı sahnelerinden"><figcaption>Chic, Charmant, und Dauerhaft moda akımı sahnelerinden</figcaption></figure>• Comrade Couture (Ein Traum in Erdbeerfolie): 1980’li yıllarda Berlin Duvarı’nın doğusuna, Alman Demokratik Cumhuriyeti’ne gidelim. Diğer sektörler gibi moda endüstrisi de o yıllarda hükümetin sıkı kontrolü altında. Üretilen ve dağıtımı yapılan kıyafetlerin sadece miktar ve kalitesiyle ilgili değil; tasarımlarıyla alakalı da kurallar var. Devlet destekli German Fashion Institute’un tüm kontrollerine rağmen sistemin kurallarına başkaldıran <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmMzc2NjBiMjFhMjA0MDAwN2E2NmU1ZSZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWVlNTI5ZDdiODg1MjcyNTJmMTM2NmRmJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy52aWNlLmNvbSUyNTJGZW5fYXUlMjUyRmFydGljbGUlMjUyRjdidzU5YSUyNTJGZ2RyLWZhc2hpb24tdHNhcg=="">Chic, Charmant, und Dauerhaft (CCD: Chic, Charming and Durable) ve Allerleirauh (All-Kinds-of-Fur)</a> gibi moda akımlarının doğuşu engellenememiş görünüyor. Bu süreçleri anlatan Comrade Couture filminin Doğu Berlin’de doğan ve bu akımların üyelerinden olan yönetmeni Marco Wilms, filmin baskıyla ilgili olduğu kadar özgürlükle de ilgili olduğunu söylüyor. Diktatörlüğün baskısı ve sosyalist toplum kuralları nedeniyle özgürlüğe olan yoğun özlemlerinin, bazı açılardan kendilerini o günlerden bile daha özgür kılan bir yol bulmalarını sağladığını belirtiyor. Film, moda tasarımı kariyerine o dönemlerde başlamış Sabine von Oettingen’in kısıtlamalar altındaki yaratıcılığına da ayna tutuyor. Mesela Oettingen’in tasarımlarında bahçe işlerinde kullanılan folyolar ve hastanelerden topladığı materyaller gibi pek de alışılmamış araçları kullandığını görüyoruz. İlk başlarda evlerin oturma odalarında ve underground kulüplerde başlayan “yasa dışı” diyebileceğimiz defilelerin sonraları terk edilmiş kiliselere kadar yayıldığını da filmden öğreniyoruz.&nbsp;• Sibylle: O yıllarda yasa dışı olmayan ve Doğu Almanya’nın Vogue’u olarak bilinen moda dergisi <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmMzc2NjBiMjFhMjA0MDAwN2E2NmU1ZSZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWVlNTI5ZDdiODg1MjcyNTJmMTM2NmRmJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5zbGVlay1tYWcuY29tJTI1MkZhcnRpY2xlJTI1MkZzaWJ5bGxlJTI1MkY="">Sibylle</a>’in fotoğraf sanatçıları tarafından “kodlu” mesajlarını göndermek için kullandığı söyleniyor. Derginin 1987’deki bir kapağına poz veren model Grit Seymour, hükümetin kararıyla kapak fotoğrafını yeniden çekmek zorunda kaldıklarını belirtiliyor. Verdiği pozun, duvarın arkasında olduğu hissi yaratması nedeniyle arka planda Doğu Almanya’nın göründüğü yeni bir poz çekilmesi gerekmiş. Seymour, bu durumdan kaynaklanan huzursuzluğunun verdiği pozdaki ifadesine yansıdığını söylüyor.<figure class="image"><img src="https://images.aposto.com/images-2020-08-15T04:48:01.835Z.jpeg" alt="Sybille kapağı, Grit Seymour, 1987. Fotoğraf: WernerMahler/OSTKREUZ"><figcaption>Sybille kapağı, Grit Seymour, 1987.&nbsp; Fotoğraf: WernerMahler/OSTKREUZ</figcaption></figure>• Limbo: Bugünlere gelelim. Serbest çalışan birçok sanatçı gibi karantina dönemiyle Nick Chapin’in de işleri askıya alınıyor. Frieze eski yayın direktörlerinden Chapin’in bu duruma cevabı ise Limbo oluyor. <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmMzc2NjBiMjFhMjA0MDAwN2E2NmU1ZSZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWVlNTI5ZDdiODg1MjcyNTJmMTM2NmRmJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5jcmVhdGl2ZXJldmlldy5jby51ayUyNTJGZ29vZC1yZWFkcy1saW1iby1tYWdhemluZSUyNTJG"">Limbo</a>, WeTransfer’in editöryel platformu WePresent partnerliğinde ve Vivienne Westwood desteğiyle kurulmuş, içinde bulunduğumuz krizi yaratıcı bakış açılarıyla görselleştiren ve gelirinin oluşumunda katkıda bulunan sanatçılar arasında paylaştırıldığı bir dergi. Diğer bir deyişle kısıtlamaların yaratıcılığı uyandırdığı bir diğer oluşum.• Akış: Claremont Graduate University psikoloji profesörlerinden Mihaly Csikszentmihalyi, yaratma eylemini “akışı deneyimlemek” olarak <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmMzc2NjBiMjFhMjA0MDAwN2E2NmU1ZSZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWVlNTI5ZDdiODg1MjcyNTJmMTM2NmRmJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRmVkaXRpb24uY25uLmNvbSUyNTJGMjAyMCUyNTJGMDYlMjUyRjEyJTI1MkZoZWFsdGglMjUyRmhhcHBpbmVzcy1wYW5kZW1pYy1ibHVlcy1jcmVhdGl2aXR5LXdlbGxuZXNzJTI1MkZpbmRleC5odG1s"">tanımlıyor</a>. Yani odaklandığımız, sakinleştiğimiz, zamanın ve bulunduğumuz yerin takibini bıraktığımız anlar… Dans ederken hiçbir şey düşünmediğini fark edenler var mı? Ya da resim yaparken? Aslında yaratıcı aktivitelerle olan bitene sırtımızı dönüp kendimizi kaybetmiyoruz. Tam tersi; yaratıcı olduğunuz zaman yarattığımız ürünün veya sürecin kontrolü bizde oluyor. Dolayısıyla belirsizliğin ve kısıtlamaların neden olduğu bunaltıcı ve moral bozucu durumlarla başa çıkmanın en iyi yollarından biri yaratma eylemi olabilir. Sahi, sizlere bu dönemde zamanın ve mekânın izini kaybettirebilen uğraşlarınız var mı? Eğer varsa tarihe bakarak doğru yolda olduğunuzu söylememiz çok yanıltıcı olmayabilir.&nbsp;

Doğu Almanya ile ilgili hikayeler